تسمه تایم یکی از قطعات اصلی موتور خودرو است و خراب‌شدنش باعث توقف و ورود صدمات زیادی به آن می‌شود؛ به همین دلیل، شناخت علائم خرابی تسمه تایم اهمیت زیادی دارد. این قطعه وظیفه‌ تنظیم و هماهنگ‌کردن کار اجزای موتور را به عهده دارد. تسمه این کار را با هماهنگ‌کردن حرکت میل لنگ و میل سوپاپ انجام می‌دهد. در این مقاله از اوستایدک، درباره علائم خرابی تسمه تایم و علت‌های آن به شما می‌گوییم.

تسمه تایم چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

تسمه تایم، یک تسمه لاستیکی و منعطف است و یکی از قطعات اصلی موتور خودرو به شمار می‌رود. تسمه تایم به چرخ‌دنده میل بادامک (میل سوپاپ) وصل می‌شود؛ اتصالی که باعث هماهنگی حرکت میل لنگ و میل سوپاپ می‌شود. اگر حرکت میل لنگ و میل سوپاپ هماهنگ نباشد، خودرو به‌درستی کار نمی‌کند و حتی ممکن است حرکت نکند.

تسمه تایم چطور خراب می‌شود؟

پیش ‌از پرداختن به علائم خرابی این قطعه، بهتر است کمی درباره دلایل خرابی این قطعه بدانیم. تسمه تایم مثل هر قطعه دیگری یک عمر مفید مشخص دارد؛ این عمر مفید بسته‌به کیفیت ساختش، متغیر است؛ سبک رانندگی و میزان رسیدگی به خودرو عوامل دیگری هستند که در طول عمر تسمه تایم تاثیر دارند. در ادامه به دلایل خرابی تسمه تایم اشاره می‌کنیم:

1.    فرسایش طبیعی

در بیشتر موارد، تسمه تایم به علت فرسایش طبیعی حین کار از بین می‌رود؛ اگر دستورالعمل‌های نگهداری را رعایت کنید، می‌توانید مطمئن باشید که زودتر از موعد خراب نمی‌شود؛ اما، در نهایت روزی می‌رسد که باید این قطعه را تعویض کنید. طول عمر متوسط تسمه تایم حدود 95000 کیلومتر است.

2.    رانندگی با موتور سرد

یکی از مواردی که باعث خرابی تسمه تایم می‌شود، حرکت‌های کوتاه خودرو به‌طور منظم یا رانندگی در دمای بسیار پایین یا با موتور سرد است؛ برای مثال، تاکسی‌های شهری به‌طور دائم در حال حرکت هستند؛ اما توقف‌های مکرر دارند و در طول روز، به دفعات خودرو را خاموش و روشن می‌کنند.

3.    رانندگی با سرعت زیاد

یکی دیگر از دلایل پاره‌شدن تسمه تایم، رانندگی با سرعت زیاد است؛ برای سالم‌ماندن تسمه تایم و مهم‌تر از آن، برای سلامت خودتان، بهتر است در جاده‌ها با سرعت توصیه‌شده حرکت کنید.

4.    گردوغبار

بعضی از شرایط هم هستند که درباره آن‌ها کاری از دستتان بر نمی‌آید؛ مثلا اگر مجبور به رانندگی در مناطق پر از گردوغبار هستید، عمر مفید تسمه تایمتان کم می‌شود.

7 مورد از علائم خرابی تسمه تایم

چند علامت هشداردهنده وجود دارد که به شما در تشخیص زمان خرابی تسمه تایم کمک می‌کند. نکته مهم این است که به‌خاطر داشته باشید که پیشگیری، کلید تعمیر و نگهداری بهینه خودرو است؛ در ادامه هفت مورد از علائم خرابی تسمه تایم را به شما معرفی می‌کنیم:

1.    صدای اضافی موتور

دندانه‌های داخلی تسمه تایم برای حرکت نرم و یکنواخت روی چرخ‌دنده‌ها ایجاد شده‌اند. اگر تسمه تایم شروع به فرسودگی کند، صدای مداوم تیک یا کلیک از موتور به گوش می‌رسد.

2.    خارج‌شدن دود از اگزوز بعد از روشن‌کردن ماشین

سایش و کشش تسمه، به کاتالیزور آسیب می‌زند؛ چون که سوخت به‌طور کامل در محفظه‌ها نمی‌سوزد. در نتیجه، تمام سوختی که صرف تولید انرژی نشده است، به سیستم اگزوز می‌رود. اگر هنگام استارت‌زدن صدای کلیک شنیدید و دود سیاهی مشاهده کردید که از لوله اگزوز بیرون می‌آید، نشان‌دهنده ترکیب نادرست سوخت است که احتمال دارد در اثر آسیب تسمه تایم باشد.

3.    سخت روشن‌شدن خودرو

تسمه تایم فرسوده روی سرعت راه‌اندازی موتورِ خودروی شما تاثیر می‌گذارد؛ چرا که به چرخ‌دنده‌هایی متصل است که میل لنگ را به حرکت درمی‌آورند. در نهایت تسمه می‌تواند روی درایو میل بادامک بلغزد و باعث می‌شود سیلندر موتور در زمان نامناسبی باز و بسته شود.

کشیده‌شدن یا ساییدگی تسمه تایم باعث ردشدن یک یا چند دندانه آن می‌شود و در نتیجه زمان روشن‌شدن موتور افزایش می‌یابد. علاوه‌بر این، همان‌طور که قبلا گفتیم، پرش یا لغزش تسمه تایم باعث عدم هماهنگی تسمه می‌شود.

4.    ظاهر تسمه

مشاهده چشمی وضعیت تسمه تایم، یکی از راه‌های تشخیص وجود پارگی یا فرسودگی در تسمه تایم است. ممکن است ترک‌های کوچکی در تسمه تایم مشاهده کنید. اگر ترک‌ها بزرگ شوند، رشته‌های داخلی ترک‌ها دیده می‌شوند. علاوه‌بر این، نشانه دیگر، جداشدن قطعات کوچک یا تکه‌های تسمه است که در موتور می‌افتند.

5.    کاهش کشش

یکی دیگر از علائم خرابی تسمه تایم، درازشدن تسمه تایم است. هنگامی که این اتفاق رخ می‌دهد، کاهش کشش اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود نیروی انحراف تسمه کم شود. این اتفاق در وهله اول منجر به لیزخوردن تسمه یا بدتر از آن، افتادن تسمه حین کارکردن موتور می‌شود. لغزیدن یا دررفتن تسمه باعث عدم هماهنگی موتور می‌شود و این می‌‌تواند منجر به خرابی فاجعه‌بار موتور شود.

6.    صدای ترک‌خوردن موتور

در صورت شنیدن صدای ترق‌ترق و شبیه به ترک‌خوردن از محفظه موتور، سریعا ماشین را متوقف و موتور را خاموش کنید. این صدا می‌تواند ناشی از عوامل زیادی باشد. برخی از آن‌ها بی‌اهمیت هستند؛ با این حال، این صدا می‌تواند به دلیل شکستگی یا فرسودگی تسمه تایم باشد.

در این حالت ممکن است برخی از سیلندرها با بازشدن دریچه‌های مربوطه هماهنگ نباشند. همین دلیل باعث می‌شود که تسمه فرسوده نگذارد چرخ‌دنده‌ها به‌طور هماهنگ بچرخند. نتیجه این اتفاق و ناهماهنگی حرکت موتور، می‌تواند ده‌ها میلیون تومان به ماشین شما خسارت وارد کند.

7.    نشت روغن در اطراف موتور

یکی دیگر از علائم خرابی تسمه تایم، نشت روغن است. اگر متوجه وجود روغن در اطراف موتور شوید، ممکن است خودروی شما دچار نشتی شده باشدکه اغلب از پوشش تسمه تایم رخ می‌دهد.

در حالی که پوشش تسمه تایم شما ممکن است با یک‌سری پیچ و مهره محکم شده باشد، احتمال دارد به‌مرور زمان دوباره شل شود. هنگامی که واشر بین بلوک موتور و پوشش تسمه تایم فرسوده یا ترک‌خورده است، احتمال دارد نشت روغن رخ دهد. این اتفاق می‌تواند منجر به گرم‌شدن بیش ‌از حد موتور و تعمیرات بسیار گران شود.

پاره‌شدن تسمه تایم چه صدایی دارد؟

انواع زیادی تسمه تایم وجود دارد. برخی از آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که وقتی در شرف پارگی هستند، صدای مشخصی ایجاد کنند؛ این صدا معمولا شبیه به «خش‌خش پلاستیک» است؛ انگار داریم تکه‌های یک پلاستیک را پاره می‌کنیم.

با این حال، تنها قسمت کیت تسمه تایم نیست که سر و صدا ایجاد می‌کند؛ غلتک‌های کشنده تسه که به آن‌ها یاتاقان‌های کشنده تسمه هم می‌گویند، می‌توانند صدای بلندی ایجاد کنند. این صداها به‌خوبی نشان می‌دهند که تسمه تایم یا یاتاقان‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند.

اگر تسمه تایم پاره شد چه کنیم؟

اگر تسمه تایم پاره شده است یا احتمال می‌دهید به‌زودی این اتفاق بیفتد، اصلا ماشین را روشن نکنید و بلافاصله با مکانیک تماس بگیرید.

در صورت پاره‌شدن تسمه تایم حین حرکت چه کنیم؟

بیشتر اوقات، تسمه تایم در حین حرکت و زمانی که تنش وجود دارد پاره‌ می‌شود؛ پس، لازم است که بدانیم در این شرایط باید چه کاری انجام دهیم؛ در این مواقع باید فورا ماشین را متوقف و سریعا موتور را خاموش کنید و با یک مکانیک تماس بگیرید.

یادتان باشد که خودتان نمی‌توانید اقدام به تعویض تسمه تایم کنید و باید از مکانیک کمک بگیرید. اگر هم تصمیم بگیرید به رانندگی ادامه دهید، این کار باعث می‌شود تا صدمات سنگینی به موتور وارد شود.

آیا می‌توان با تسمه تایم پاره رانندگی کرد؟

قطعا نه! مگر آن‌که بخواهید به ماشینتان آسیبی جدی بزنید. رانندگی با تسمه تایم پاره، حتی برای چند دقیقه هم می‌تواند خرج سنگینی روی دستتان بگذارد. توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده هر کدام از علائم خرابی تسمه تایم، سریعا خودرو را خاموش کنید.

چرا هزینه تعویض تسمه تایم زیاد است؟

خود تسمه تایم قیمت زیادی ندارد؛ اما تعویض آن کاری زمان‌بر است؛ چرا که برای تعویض تسمه تایم، لازم است تا قطعات زیادی باز شوند و به همین دلیل، تعویض آن هزینه زیادی دارد. در ضمن، شما خودتان نمی‌توانید تسمه تایم را عوض کنید و باید از مکانیک کمک بگیرید.

جمع‌بندی

تسمه تایم یکی از قطعات اساسی موتور خودرو است؛ فرسودگی این قطعه می‌تواند صدمات بسیار زیادی به خودرو وارد کند. برای این‌که از آسیب‌دیدن قسمت‌های دیگر موتور جلوگیری کنید، لازم است تا علائم خرابی تسمه تایم را بشناسید و در صورت دیدن این علائم، حتما برای تعویض تسمه تایم اقدام کنید. در کامنت‌ها برایمان بنویسید که تا به حال چند بار تسمه تایم خودروتان را عوض کرده‌اید؟