احتمالا به این دلیل که با ماشین‌ها زیاد سروکار دارید، نام انواع تسمه خودرو را بارها شنیده‌اید؛ زمانی‌که ماشینتان را برای تعمیر نزد مکانیک برده‌اید و گفته که فلان تسمه‌اش خراب شده است. حتی در زمان خرید انواع تسمه خودرو، تنوعی گسترده از این قطعه خواهید دید. آیا همه تسمه‌ها می‌توانند برای ماشینتان مناسب باشند؟

در این مطلب چکیده‌ای از انواع تسمه خودرو را گردآوری کرده‌ایم. پس از آشنایی با این قطعه که تکمیل‌کننده پازل خودروهاست، به‌راحتی می‌توانید هنگام خرید انواع تسمه خودرو، با چشمانی باز این کار را انجام دهید. اگر هم هنگام تهیه این قطعه دو دل هستید، می‌توانید از متخصصان حوزه خودرو کمک بگیرید.

تسمه خودرو چیست؟

تسمه خودرو حلقه‌ای لاستیکی و منعطف است که ساختار ساده‌ای دارد؛ اما نقش مهمی در عملکرد موتور ماشین ایفا می‌کند. تسمه، انرژی و قدرت مجموعه‌ای از قطعات یا بخشی از موتور را تامین می‌کند. این قطعه به ‌دور چند پولی، قرقره یا چرخ می‌پیچد تا با ایجاد یک مدار بسته و حفظ ارتباط بین این قطعات، نیروی چرخشی موتور را به قطعات مهم منتقل کند.

در خودروهای درون‌سوز از دو نوع تسمه مهم استفاده می‌شود که هر کدام وظایف مشخصی دارند. در هر حالت، تعداد تسمه‌های موتور خودرو به عواملی از جمله سن و طراحی موتور ماشینتان بستگی دارد. مدل‌های مختلف تسمه خودرو، نیرو را از موتور به بخش‌هایی مانند فرمان و واترپمپ منتقل می‌کنند؛ به‌همین دلیل، نقشی اساسی در حرکت خودرو دارند.

انواع تسمه خودرو

تسمه‌ها از تاثیرگذارترین قطعات در خودروها هستند که با توجه به محل نصبشان، کارکرد متفاوتی دارند. اجزای تشکیل‌دهنده موتور ماشین، نیازمند قطعه‌ای برای ایجاد هماهنگی و انتقال انرژی هستند. ایجاد هماهنگی و انتقال انرژی اصلی‌ترین کاری‌ست که تسمه خودرو انجام می‌دهد. هنگام خرید انواع تسمه خودرو نیاز است شناختی کافی با این قطعات داشته باشید. در ادامه، انواع تسمه مورد استفاده در ماشین‌ها را معرفی کرده‌ایم.

تسمه تایم

تسمه تایم یک تسمه‌ لاستیکی و رابط میل‌لنگ و میل‌سوپاپ (میل‌بادامک) است. این قطعه مانند تایمری‌ست که کار تنظیم زمان‌بندی باز و بسته ‌شدن دریچه‌های سوپاپ‌ها را بر عهده دارد. در واقع، تسمه تایم از قطعات ضروری موتورهای احتراق داخلی‌ست که به تنظیم زمان‌بندی عملکرد موتور کمک می‌کند.

تسمه تایم با توجه به نوع و مدل خودرو، اندازه قطعات و موتور، دارای ابعاد و اندازه‌های مختلفی‌ست. به‌عنوان مثال، خودروهایی که از موتور SOCH استفاده می‌کنند، دارای یک میل‌بادامک هستند. در این خودروها تسمه تایم کوتاه‌تر است و به پولی سر میل‌لنگ و میل‌سوپاپ متصل می‌شود. در مقابل، خودروهایی که از موتور DOCH بهره‌مندند دارای دو میل‌بادامک هستند که طول تسمه تایم هم بیشتر است.

کیت تسمه تایم

قطعاتی از موتور خودرو که وظیفه زمان‌بندی و تنظیم حرکت میل‌لنگ و پیستون‌ها را بر عهده دارند، همان کیت تسمه تایم هستند. در این بخش، قطعاتی همچون هرزگرد متحرک (بلبرینگ تایم) و هرزگرد ثابت قرار دارند.

اجزای تشکیل‌دهنده کیت تسمه تایم از جمله خود تسمه تایم و بلبرینگ‌ها، طول عمر مشخصی دارند. پس از گذراندن عمر مفیدشان، این قطعات دچار فرسودگی می‌شوند و عملکرد موتور ماشین را با اختلال مواجه می‌کنند. نیاز است برای جلوگیری از آسیب‌دیدن سایر قطعات خودرو، با خرید انواع تسمه خودروی باکیفیتِ متناسب با نوع ماشینتان، عمر مفید خودرویتان را افزایش دهید.

تسمه دینام

تسمه دینام در خودروهای قدیمی‌تر به نام تسمه پروانه و تسمه مارپیچ هم شناخته شده بود. این قطعه وظیفه انتقال نیروی گشتاور موتور به قسمت‌هایی همچون واترپمپ (پمپ آب)، اویل‌پمپ (پمپ روغن)، دینام و سیستم تهویه مطبوع را بر عهده دارد. بروز هرگونه مشکل در تسمه دینام، عملکرد تمام اجزای ماشین که به این تسمه متصل هستند، مختل و متوقف می‌کند.

برخی مدل‌های خودروها با یک تسمه دینام کار می‌کنند؛ اما برخی دیگر با دو تسمه. زمانی‌که موتور ماشین دارای یک تسمه دینام است، به آن تسمه مارپیچ می‌گویند؛ زیرا به‌دور قرقره‌ها و پولی‌های مختلف می‌پیچد. وظیفه اصلی تسمه دینام، برقراری ارتباط بین دینام و موتور است. در نتیجه این ارتباط، نیروی چرخشی موتور به دینام منتقل می‌شود تا انرژی مورد نیاز برای تامین برق باتری تولید شود.

می‌توان نتیجه گرفت، باتری ماشین هم به‌صورت غیرمستقیم وابسته به فعالیت صحیح تسمه دینام است. به دلیل وظایف گسترده‌ای که این تسمه بر عهده دارد، برخی اوقات به نام‌های تسمه هیدرولیک فرمان و تسمه فن یا کولر هم از آن یاد می‌شود.

البته، در گذشته در هر کدام از بخش‌های خودرو تسمه مجزا و مخصوصی استفاده می‌شد. با گذشت زمان، تعداد تسمه‌های خودرو هم کم‌تر شد؛ چرا که تعمیر، تعویض و خرید انواع تسمه خودرو پرهزینه و سخت بود.

تسمه هیدرولیک چیست

تسمه هیدرولیک ماشین با نام‌های تسمه دینام، تسمه کولر یا تسمه هیدرولیک فرمان هم شناخته می‌شود. دلیل اصلی چنین امری، وظیفه و نقش کلیدی تسمه در کنترل قطعات جانبی موتور است. حتی در پیشرانه برخی مدل‌های خودرو، کنترل پمپ آب (واترپمپ) هم در حیطه وظایف تسمه هیدرولیک قرار می‌گیرد.

سیستم هیدرولیک فرمان، دینام و سیستم تهویه مطبوع برای تامین نیروی مورد نیازشان نیازمند استفاده از تسمه دینام هستند. تسمه دینام یک تسمه کوچک است که هنگام خرید انواع تسمه خودرو ممکن است دیده باشید. این قطعه تنها مسئول تغذیه دینام است؛ اما با توجه به طراحی موتور خودرو، می‌تواند پمپ هیدرولیک فرمان ماشین را هم تغذیه کند. به همین دلیل نام دیگر تسمه دینام، تسمه هیدرولیک فرمان است. بدون وجود این تسمه، باتری قادر به شارژشدن نخواهد بود.

به‌صورت کلی، نیروی لازم برای چرخش تسمه دینام، توسط میل‌لنگ پیشرانه تامین می‌شود. به ‌این صورت که تسمه دینام با چرخش خود، نیروی میل‌لنگ را به دینام، کولر و پمپ هیدرولیک خودرو ارسال می‌کند. با این وجود می‌توان به این نتیجه رسید که در صورت بروز مشکل برای انواع تسمه خودرو، سیستم‌های حیاتی ماشین از کار خواهند افتاد. همچنین، با پاره‌شدن تسمه دینام، به احتمال زیاد موتور ماشین روشن نخواهد شد.

تسمه فن

سیستم خنک‌کننده موتور ماشین برای تامین انرژی مورد نیاز خود نیازمند استفاده از تسمه است. در برخی موتورها، تسمه مارپیچ نیروی این بخش را تامین می‌کند؛ اما در برخی دیگر تسمه فن عملیات تغذیه را بر عهده دارد. تسمه فن می‌تواند واترپمپ (پمپ آب)، فن رادیاتور و سیستم تهویه مطبوع را تغذیه کند.

در صورتی‌که تسمه فن خراب شود، موتور خنک نمی‌شود؛ در نتیجه، باعث گرم‌شدن بیش از حد موتور و تعمیرات پرهزینه خواهد شد. بهترین کار برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی، بررسی تسمه‌ها در زمان‌های مشخص است. با این کار، قبل از بروز مشکلات جدی و پرهزینه، در سریع‌ترین زمان می‌توان با کم‌ترین هزینه، قطعه آسیب‌دیده را تعمیر کرد.

علائم خرابی تسمه هیدرولیک

همان‌طور که اشاره شد، تسمه هیدرولیک در واقع نام دیگر تسمه دینام است. از آن‌جایی که تسمه دینام وظیفه شارژ باتری ماشین را بر عهده دارد، در صورت خرابی و پارگی آن، باتری تخلیه خواهد شد؛ زیرا خرابی و پارگی تسمه هیدرولیک مانع از تامین انرژی مورد نیاز برای شارژ باتری می‌شود.

روشن‌شدن چراغ هشدار باتری یکی از علائم خرابی یا حتی شل‌شدن تسمه هیدرولیک است. زمانی‌که تسمه دینام خراب می‌شود، نمی‌تواند باتری را به‌خوبی شارژ کند. از آن‌جایی که تسمه دینام در معرض فرسودگی بالایی قرار دارد، لازم است در مدت‌زمان مشخصی سلامت آن بررسی شود.

قطعات خودرو مانند پازل کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و کارکرد هرکدام به قطعه‌ای دیگر وابسته است. در صورت خرابی تسمه هیدرولیک ممکن است سایر قطعات وابسته به این قطعه هم آسیب ببینند.

وجود مشکل در تسمه دینام علاوه‌بر اختلال در شارژ باتری و تامین انرژی قطعات برقی خودرو، باعث از کار افتادن پمپ آب و پروانه هم خواهد شد. به‌دنبال اختلال در عملکرد سیستم خنک‌کننده، موتور داغ می‌کند و در معرض آسیب بیشتر قرار می‌گیرد.

استارت به همراه صدای جیغ

بروز مشکل در تسمه هیدرولیک سبب ایجاد صدای جیغ‌مانند هنگام استارت سرد می‌شود. این اتفاق بیشتر زمانی‌که موتور سرد است می‌افتد. چنین صدایی را بیشتر در مدل‌های قدیمی‌تر خودروها خواهید شنید. صدای جیغ ممکن است بیان‌کننده فرسودگی و خرابی تسمه دینام یا هرزگردهای آن باشد.

در صورتی‌که صدای جیغ ماشینتان به گوش رسید، حتما نگاهی به تسمه‌ها بیندازید. در صورتی‌که تسمه‌های ماشین نیاز به تعویض دارند، هنگام خرید انواع تسمه خودرو باید نوع باکیفیت و بادوام آن‌ها را تهیه کنید. اگر در خرید چنین قطعاتی دقت نکنید، ممکن است شما را با چالش‌ها و مشکلاتی روبه‌رو کند.

سنگین‌بودن فرمان

دلیل نام‌گذاری تسمه هیدرولیک، کنترل پمپ هیدرولیک فرمان ماشین است. زمانی‌که این تسمه نتواند به‌درستی عمل کند، فرمان سنگین خواهد شد. دلیل اصلی چنین اتفاقی، عدم جریان روغن هیدرولیک با شدت لازم در جعبه فرمان است.

در خودروهای مجهز به فرمان هیدرولیک، عدم جریان روغن هیدرولیک، بسیار خطرناک خواهد بود. با از دست ‌دادن پمپ هیدرولیک، کنترل فرمان از دست خارج می‌شود و حادثه‌ساز خواهد بود. البته، لازم است بدانید برخی سازندگان خودرو، از تسمه جداگانه برای پمپ هیدرولیک فرمان استفاده می‌کنند؛ اما مرسوم‌ترین روش، استفاده از تسمه دینام به‌عنوان تسمه هیدرولیک فرمان است.

سوسوزدن چراغ‌ها

دلیل سوسوزدن یا حتی کم‌نورشدن چراغ‌ها، فعال‌نبودن دینام است. از آن‌جایی که تسمه دینام مسئول تامین انرژی باتری‌ست، در صورت وجود مشکل در این تسمه، دینام کار نخواهد کرد و برق قطعات برقی تنها توسط باتری تامین خواهد شد. این مشکل می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد؛ اما مهم‌ترین علت آن، خرابی تسمه هیدرولیک است.

خاموش‌شدن ناگهانی موتور

خاموش‌شدن ناگهانی موتور، آن هم وسط جاده، اتفاق ناگواری‌ست. زمانی‌که تسمه دینام عملکرد مطلوبی نداشته و دچار مشکل شده باشد، باتری ماشین شارژ نخواهد شد. به‌همین دلیل، پس از گذشت مدت‌زمانی کوتاه، ذخیره انرژی باتری هم تمام می‌شود. با اتمام باتری، موتور خودرو هم قادر به فعالیت نخواهد بود.

افزایش دمای موتور

در برخی ماشین‌ها تسمه دینام وظیفه کنترل پمپ آب (واترپمپ) را هم بر عهده دارد. در صورت خرابی تسمه هیدرولیک، دمای موتور هم افزایش پیدا می‌کند. چرخش نامنظم تسمه باعث می‌شود ماده خنک‌کننده به‌میزان کافی به موتور منتقل نشود و دمای موتور افزایش پیدا کند.

تعویض و تعمیر تسمه هیدرولیک

در برخی مواقع ممکن است به دلایل مختلف تسمه دینام شل یا از محل چرخش خود خارج شود. در چنین مواقعی تنها با تعمیر یا تعویض هرزگردها، مشکلات احتمالی رفع خواهد شد. در مواقعی مانند پارگی و فرسودگی تسمه، نیاز است این قطعه تعویض شود.

توصیه متخصصان حوزه خودرو برای جلوگیری از بروز مشکلات گسترده و پرهزینه، بررسی دوره‌ای تسمه‌های خودرو است. زمانی‌که انواع تسمه خودرو ترک خورده یا سفت شده‌اند، زمان تعویض آن‌ها با یک قطعه نو و تازه‌نفس فرا رسیده است.

حواستان باشد هنگام خرید انواع تسمه خودرو، به مدل خودرو و نوع تسمه‌ای که در آن استفاده شده است، دقت کافی داشته باشید. به‌عنوان مثال، تاکنون تیپ‌های مختلفی از سمند، پژو 206، پژو پارس و… تولید شده‌اند. هر کدام از این ماشین‌ها به‌ظاهر شبیه یکدیگرند؛ اما پیشرانه‌های متفاوتی دارند. به‌همین علت، نیاز است متناسب با نوع و مدل ماشینتان تسمه را خریداری کنید.

قیمت انواع تسمه خودرو

جدا از این‌که نام‌های مختلفی برای تسمه‌های استفاده‌شده در ماشین‌ها وجود دارد، انواع تسمه خودرو به دو نوع کلی تسمه دینام و تسمه تایم تقسیم می‌شود. البته، براساس طراحی موتور و مدل خودرو ممکن است دو تسمه دینام در ماشین استفاده شود. هر کدام از این قطعات با توجه به تکنولوژی ساخت، متناسب با مدل‌های مختلف ماشین، قیمت متفاوتی هم دارند.

حتی تسمه‌های مورد استفاده در پژو 206 تیپ 1 با تیپ 6 این ماشین ممکن است متفاوت باشد. در هر حالت، اگر قصد خرید انواع تسمه خودرو را دارید، بهتر است قبل از قیمت، به جنس، کیفیت و سازگاری آن با ماشینتان توجه کنید. در نهایت، چون قیمت تسمه خودرو هم اهمیت ویژه‌ای دارد، نیاز است قیمت‌های مختلف این قطعه را هم بدانید تا در دام گران‌فروشان گرفتار نشوید.

خرید انواع تسمه خودرو

تنوع کیفیت و قیمتی که هنگام خرید انواع تسمه خودرو به چشم می‌خورد، ممکن است کمی شما را سردرگم کند. ممکن است وارد فروشگاه شوید و پس از ساعت‌ها گشتن در بین قفسه‌ قطعات، در نهایت بتوانید تسمه مورد پسند خودرویتان را پیدا کنید. بیشتر اوقات ممکن است خودتان این کار را نکنید و صاحب فروشگاه تسمه‌ای با برند دلخواهش که تعریف و تمجید زیادی هم ارائه کرده است، به شما دهد.

در هر دو حالت باخت با شماست؛ در حالت اول زمان زیادی برای پیداکردن تسمه خودرویتان هدر می‌دهید و در حالت دوم ممکن است برند تسمه، متناسب با وسیله نقلیه‌تان نباشد. اگر برای فرار از ترافیک‌های سنگین و اتلاف وقت، خریداینترنتی را انتخاب کرده‌اید، باید بگوییم انتخاب ایده‌آلی‌ست.

در فروشگاه اینترنتی اوستایدک با صرف چند دقیقه وقت برای بررسی انواع تسمه خودرو، مناسب‌ترین محصول را برای ماشینتان خواهید خرید. حتی اگر نیاز به راهنمایی بیشتر در این زمینه داشته باشید، می‌توانید از کارشناسان فروشگاه اوستایدک کمک بگیرید.